Kraków, 20 lipca 2017 r.

Państwo Dyrektorzy Szkół, Przedszkoli i Placówek
Województwa Małopolskiego
Ochrona dzieci przed przemocą

W dniu 23 marca 2017 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. poz. 773). W szczególności należy zwrócić uwagę na zmianę przepisów art. 240 Kodeksu karnego poprzez poszerzenie zakresu czynów karalnych o art. 156, art. 197 § 3 lub § 4 oraz art. 200, a także wysokości kary za te czyny.

Zgodnie z art. 240 – „Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, art. 118a, art. 120-124, art. 127, art. 128, art. 130, art. 134, art. 140, art. 148, art. 156, art. 163, art. 166, art. 198, art. 197 § 3 i 4, art. 200, art. 252 (….), nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności od lat 3.”

W szczególności należy zwrócić uwagę na wszelkie popełnione czyny karalne lub usiłowanie popełnienia takich czynów na szkodę małoletniego lub małoletnich poniżej lat 15. Z tego powodu ważną rolę w tych sprawach należy przypisać nauczycielom i wychowawcom, którzy mają częsty kontakt z dziećmi, a ponadto są odpowiedzialni za bezpieczeństwo powierzonych ich opiece dzieci i uczniów.

Zasadniczą zmianą w przepisach karnych, o których mowa wyżej, jest to, że każdy kto wejdzie w posiadanie wiarygodnej informacji o popełnieniu poważnego przestępstwa lub o usiłowaniu popełnienia przestępstwa na szkodę dzieci poniżej lat 15 jest zobowiązany zawiadomić niezwłocznie Prokuraturę lub Policję. Od 13 lipca 2017 r. jest obowiązek prawny pod sankcją. Brak zawiadomienia, zgodnie ze znowelizowanym art. 240 § 1 zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Czynami, które wymagają prawnego obowiązku zawiadomienia są:

• z art. 156: powodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jak:

pozbawienie człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,

innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej;

• z art. 197: doprowadzanie przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem inną osobę do obcowania płciowego, doprowadzenie innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonywania takiej czynności, dopuszczanie się zgwałcenia;
• z art. 198: wykorzystanie bezradności innej osoby lub wykorzystanie wynikające z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej;
• z art. 200: obcowanie płciowe z małoletnim poniżej 15 lat lub dopuszczanie się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzania jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonywania.

Za wiarygodną można uznać informację jeżeli:

• istnieje pewny albo obiektywny lub przekonujący dowód popełnionego czynu;
• wiadomość lub informacja wzbudza przekonanie czy też zasługuje na zaufanie, że istotnie czyn został popełniony.

Należy zauważyć, iż wiadomość wiarygodna nie musi znaczyć, że jest prawdziwa. Na zawiadamiającym nie ciąży obowiązek badania zgodności informacji z prawdą. Badanie prawdziwości informacji jest zadaniem organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

Organy ścigania można powiadamiać osobiście lub też w formie pisemnej z podaniem danych dotyczących krzywdzonego dziecka oraz danych domniemanego sprawcy.

Odrębną sprawą jest udzielenie wsparcia i pomocy psychologicznej pokrzywdzonemu dziecku oraz pomoc dziecku w przygotowaniu do uczestnictwa w procedurach prawnych.

W związku z powyższym proszę Państwa Dyrektorów o zapoznanie nauczycieli i innych pracowników z tymi przepisami.

 

Małopolski Kurator Oświaty
Barbara Nowak