Szkoła lub placówka może realizować eksperyment pedagogiczny, który polega na modyfikacji istniejących lub wdrożeniu nowych działań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu nowatorskich rozwiązań programowych, organizacyjnych, metodycznych lub wychowawczych, w ramach których są modyfikowane warunki, organizacja zajęć edukacyjnych lub zakres treści nauczania, określone w art. 14 ust. 1 pkt 3-5 ustawy Prawo oświatowe w obszarze:

1. Zatrudnienia nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 2 zatrudnienie w placówce publicznej osoby nie będącej nauczycielem;
2. Modyfikacji programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia ogólnego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – również podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego albo podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego;
3. Modyfikacji ramowego planu nauczania;
4. Zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.

Eksperyment pedagogiczny jest przeprowadzany pod opieką „jednostki naukowej”, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego – pod opieką jednostki naukowej właściwej dla danego zawodu, tj.

1. uczelni;
2. federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki;
3. instytutów naukowych PAN działających na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia
   2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2020 r. poz. 1796);
4. instytutów badawczych działających na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 534);
5. międzynarodowych instytutów naukowych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6. Polskiej Akademii Umiejętności;
7. innych podmiotów prowadzących głównie działalność naukową w sposób samodzielny
   i ciągły.

PROCEDURA

AUTOR EKSPERYMENTU:

1. Dokonuje opracowania opisu eksperymentu uwzględniającego w szczególności:
   1. cel prowadzenia eksperymentu;
   2. założenia;
   3. czas trwania;
   4. sposób realizacji eksperymentu pedagogicznego.
2. Przedstawia opis eksperymentu radzie szkoły/radzie pedagogicznej.
3. Przedstawia opis eksperymentu radzie rodziców.

RADA SZKOŁY/PLACÓWKI I RADA RODZICÓW:

Wydają opinie na temat eksperymentu pedagogicznego.

NAUCZYCIELE UCZESTNICZĄCY W EKSPERYMENCIE PEDAGOGICZNYM:

Wyrażają zgodę na udział w eksperymencie pedagogicznym.

RADA PEDAGOGICZNA:

Wyraża zgodę w uchwale w sprawie wprowadzenia eksperymentu pedagogicznego w szkole jeżeli:

1. uznała zasadność i celowość prowadzenia eksperymentu;
2. akceptuje założenia i sposób realizacji eksperymentu;
3. nauczyciele, którzy będą uczestniczyć w realizacji eksperymentu wyrazili  pisemną zgodę;
4. rada szkoły/rada pedagogiczna oraz rada rodziców przedstawiły opinie w sprawie eksperymentu;
5. autor (zespół autorski) przedstawił pisemną zgodę na prowadzenie eksperymentu w szkole lub placówce.

DYREKTOR SZKOŁY/PLACÓWKI:

1. Zapewnia odpowiednie warunki kadrowe i organizacyjne, jakie są niezbędne do realizowania planowanych działań eksperymentalnych.
2. Podejmuje współpracę z jednostką naukową, która będzie sprawować opiekę nad przebiegiem eksperymentu i dokona oceny po jego zakończeniu.
3. Uzyskuje od organu prowadzącego pisemną zgodę na finansowanie eksperymentu – w przypadku, gdy realizacja eksperymentu wymaga dodatkowych środków finansowych.
4. Zapewnia rekrutację do szkoły/oddziału/oddziałów na podstawie przepisów ustawy lub, za zgodą ministra, na podstawie innych zasad postępowania rekrutacyjnego.
5. Zapewnia nienaruszalność praw ucznia do:
   1. bezpłatnej nauki, opieki i wychowania w zakresie ustalonym w ustawie o systemie oświaty;
   2. możliwości uzyskania wiadomości i umiejętności niezbędnych do ukończenia danego typu szkoły;
   3. warunków i sposobu przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów, określonych w odrębnych przepisach.
6. Występuje:
   1. w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu – do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania;
   2. w przypadku eksperymentu pedagogicznego w szkole artystycznej – do ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;
   3. w przypadku eksperymentu pedagogicznego innego niż wymieniony w pkt 1) i 2) – do właściwego kuratora oświaty z wnioskiem o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu w szkole, w terminie do 31 marca roku poprzedzającego rok szkolny, w którym jest planowane wprowadzenie eksperymentu.
7. Wniosek, o którym mowa w pkt 6 dotyczący eksperymentu związanego z zawodem, dyrektor składa do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania za pośrednictwem kuratora oświaty, który dołącza swoją opinię.
8. Wniosek, o którym mowa w pkt 6, powinien zawierać: cel, założenia, czas trwania i sposób realizacji eksperymentu pedagogicznego, a w przypadku eksperymentu dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego – także uzasadnienie potrzeby prowadzenia kształcenia w danym zawodzie.
9. Do wniosku należy dołączyć:
   1. opinię jednostki naukowej, dotyczącą założeń eksperymentu wraz ze zgodą tej jednostki na sprawowanie opieki nad przebiegiem eksperymentu;
   2. zgodę rady pedagogicznej wyrażoną w uchwale, opinię rady szkoły oraz opinię rady rodziców,
   3. w przypadku eksperymentu dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego – także uzasadnienie potrzeby prowadzenia kształcenia w danym zawodzie oraz:
      • podstawę programową kształcenia w zawodzie, sporządzoną z uwzględnieniem charakterystyk poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji pierwszego i drugiego stopnia oraz propozycję przypisania poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji do kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie,
      • program nauczania zawodu,
      • tygodniowy lub semestralny rozkład zajęć,
      • pozytywną opinię wojewódzkiej rady rynku pracy o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, o której mowa w art. 22 ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 475),
      • pozytywną opinię dotyczącą zawartości merytorycznej programu nauczania zawodu wydaną przez jednostkę naukową właściwą dla zawodu oraz organizację pracodawców, samorząd gospodarczy lub inną organizację gospodarczą, stowarzyszenie lub samorząd zawodowy, lub pracodawcę, właściwych dla zawodu, którego dotyczy wniosek,
      • harmonogram realizacji eksperymentu pedagogicznego oraz informację o niezbędnych warunkach prowadzenia eksperymentu, w tym warunkach lokalowych, finansowych, wyposażeniu oraz kadrze,
      • przykładowe zestawy zadań egzaminacyjnych – w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego,
   4. zgodę organu prowadzącego szkołę na finansowanie planowanych działań (jeżeli eksperyment wymaga przyznania dodatkowych środków budżetowych).
10. W przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego wniosek może dotyczyć wyłącznie jednego cyklu kształcenia, w którym będzie prowadzony eksperyment.
11. Dyrektor szkoły prowadzącej eksperyment pedagogiczny przekazuje organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny, nie później niż do 30 września, sprawozdanie z realizacji eksperymentu w poprzednim roku szkolnym, zawierające wyniki i wnioski z przeprowadzonego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego w zakresie realizowanego eksperymentu pedagogicznego, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego albo klasyfikacji zawodów szkolnictwa artystycznego – także informację o realizacji harmonogramu, o którym mowa w pkt 9 ust. 3. Do sprawozdania dołącza się opinię jednostki naukowej sprawującej opiekę
    nad przebiegiem eksperymentu pedagogicznego.
12. Dyrektor szkoły lub placówki prowadzącej eksperyment pedagogiczny przekazuje bezpośrednio po jego zakończeniu:
    1. ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania – w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu;
    2. kuratorowi oświaty – w przypadku eksperymentu pedagogicznego innego niż wymieniony w pkt 1

    sprawozdanie zawierające wnioski z przeprowadzonego eksperymentu pedagogicznego, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego także wnioski dotyczące potrzeby wprowadzenia tego zawodu do tej klasyfikacji. Do sprawozdania dołącza się opinię jednostki naukowej, która sprawuje opiekę nad przebiegiem eksperymentu pedagogicznego, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego – także opinię organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego lub innej organizacji gospodarczej, stowarzyszenia lub samorządu zawodowego, pracodawcy, właściwych dla danego zawodu.

13. Dyrektor szkoły lub placówki przekazuje sprawozdanie, o którym mowa w ust. 12 pkt 2), także organowi prowadzącemu, a sprawozdanie, o którym mowa w ust. 12 pkt 1) także organowi prowadzącemu i organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny.
14. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 12 pkt 1, składa się za pośrednictwem kuratora oświaty, który dołącza swoją opinię.
15. W przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego wnioski dotyczące potrzeby wprowadzenia tego zawodu do tej klasyfikacji minister właściwy do spraw oświaty i wychowania przekazuje do ministra właściwego dla zawodu.

I. Dokumenty wymagane do załatwienia sprawy

1. Wniosek o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu ze wskazaniem: celu, założeń, czasu trwania i sposobu realizacji eksperymentu pedagogicznego.
2. Opinia jednostki naukowej, dotycząca założeń eksperymentu wraz ze zgodą tej jednostki na sprawowanie opieki nad przebiegiem tego eksperymentu.
3. Uchwała rady pedagogicznej w sprawie eksperymentu pedagogicznego.
4. Opinia rady szkoły lub placówki.
5. Opinia rady rodziców.
6. Pisemna zgoda organu prowadzącego szkołę na finansowanie planowanych działań (jeżeli eksperyment wymaga przyznania dodatkowych środków budżetowych).
7. W przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego dodatkowo do wniosku należy dołączyć również:
   1. podstawę programową kształcenia w zawodzie, sporządzoną z uwzględnieniem charakterystyk poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji pierwszego i drugiego stopnia oraz propozycję przypisania poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji do kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie,
   2. program nauczania zawodu,
   3. tygodniowy lub semestralny rozkład zajęć,
   4. pozytywną opinię wojewódzkiej rady rynku pracy o zasadności kształcenia w danym zawodzie zgodnie z potrzebami rynku pracy, o której mowa w art. 22 ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 475),
   5. pozytywną opinię dotyczącą zawartości merytorycznej programu nauczania zawodu wydaną przez jednostkę naukową właściwą dla zawodu oraz organizację pracodawców, samorząd gospodarczy lub inną organizację gospodarczą, stowarzyszenie lub samorząd zawodowy, lub pracodawcę, właściwych dla zawodu, którego dotyczy wniosek,
   6. harmonogram realizacji eksperymentu pedagogicznego oraz informację o niezbędnych warunkach prowadzenia eksperymentu, w tym warunkach lokalowych, finansowych, wyposażeniu oraz kadrze,
   7. przykładowe zestawy zadań egzaminacyjnych – w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego.

II. Miejsce złożenia dokumentów

Kuratorium Oświaty w Krakowie, ul. Szlak 73, 31-153 Kraków (Dziennik Podawczy).

III. Termin składania wniosków

Wnioski wraz z dokumentacją mogą być składane do 31 marca roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym jest planowane rozpoczęcie tego eksperymentu.

IV. Termin załatwienia sprawy

Małopolski Kurator Oświaty przekazuje wnioski o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego wraz ze swoją opinią do Ministra Edukacji do dnia 31 marca roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym jest planowane rozpoczęcie tego eksperymentu.

V. Osoba do kontaktu

wizytator Anna Gromala-Słowik – Wydział Nadzoru Pedagogicznego i Rozwoju Oświaty, tel. 12/448-11-46.

VI. Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (tekst jednolity Dz. U. 2024, poz. 737 ze zm.).

VII. Informacje dodatkowe

1. Bezpośrednio po zakończeniu eksperymentu, dyrektor szkoły lub placówki przekazuje do Ministra Edukacji, za pośrednictwem Małopolskiego Kuratora Oświaty, sprawozdanie z przeprowadzonego eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu wraz z opinią jednostki naukowej, która sprawuje opiekę nad przebiegiem tego eksperymentu, a w przypadku eksperymentu pedagogicznego dotyczącego zawodu nieokreślonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego – także opinię organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego lub innej organizacji gospodarczej, stowarzyszenia lub samorządu zawodowego, pracodawcy, właściwych dla danego zawodu lub składa do kuratora oświaty – w przypadku eksperymentu pedagogicznego innego niż dotyczący zawodu.
2. Eksperyment pedagogiczny nie może:
   1. prowadzić do zmiany typu szkoły lub rodzaju placówki,
   2. polegać na nauczaniu zawodu określonego w klasyfikacji zawodów szkolnictwa w innym typie szkoły niż typ szkoły wskazany w tych klasyfikacjach,
   3. naruszać uprawnień ucznia do bezpłatnej nauki, wychowania i opieki w zakresie ustalonym w ustawie – Prawo oświatowe oraz w ustawie o systemie oświaty, a także w zakresie uzyskania wiadomości
      i umiejętności niezbędnych do ukończenia danego typu szkoły,
   4. naruszać warunków i sposobu przeprowadzania egzaminów, określonych w odrębnych przepisach.
3. Postępowanie rekrutacyjne do szkół, placówek lub oddziałów, w których jest przeprowadzany eksperyment pedagogiczny, odbywa się na podstawie przepisów ustawy – Prawo oświatowe. Minister, udzielając zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego w szkole, może także wyrazić zgodę na inne zasady postępowania rekrutacyjnego.

Załączniki