Szanowni Państwo
Porozumienie, jakie podpisałam z Prezydentem Miasta Krakowa ma na celu doprowadzić w ciągu najbliższych lat do jednozmianowości, a także do tworzenia klas o liczbie uczniów od 24 do maksymalnie 28. Dzisiaj w renomowanych liceach krakowskich klasy liczą do 42 uczniów. Są szkoły, gdzie nauka trwa do godziny 17.00, a nawet 19.00. Przeładowane klasy, zatłoczone budynki powodują, że uczeń jest anonimowy, a nauczyciele oceniają głównie (czasem tylko) na podstawie prac pisemnych i to nawet wtedy, gdy zapisy w statutach wymieniają inne obowiązkowe formy, czyli odpowiedzi ustne, aktywność na lekcji itp. Zupełnie niezrozumiałe dla mnie jest dążenie do zwiększania liczby klas i ich stanu osobowego kosztem warunków i komfortu pracy uczniów oraz nauczycieli. Zakładam, że dyrektorom szkół zależy na bezpiecznych warunkach pobytu uczniów w ich szkołach, stąd bardzo mnie zdziwił i zaniepokoił fakt rozpowszechniania nieprawdziwych informacji wśród nauczycieli i rodziców uczniów, a dotyczących poważnego obniżenia zatrudnienia nauczycieli w przyszłym roku szkolnym. Nie ma żadnych podstaw twierdzenie, że zmniejszenie do 28 osób liczby uczniów w klasie spowoduje niemożność dzielenia na grupy na przedmiotach wymagających zajęć laboratoryjnych. Przypominam, że w klasie pierwszej w obecnym systemie nauczania (obowiązującym jeszcze przez dwa lata) nie ma możliwości stosowania podziału na grupy na przedmiotach wymagających ćwiczeń laboratoryjnych, ponieważ przedmioty takie jak fizyka, czy chemia realizowane są w wysokości jednej godziny tygodniowej, co zgodnie z zapisami obowiązującego prawa oświatowego wyklucza dzielenie na grupy. Bez zmian pozostaje zasada dzielenia klas na grupy na przedmiotach z języków obcych i na informatyce, gdy w klasie jest więcej niż 24 uczniów. Nie zmienia się zatem w przyszłym roku szkolnym również liczba godzin dla nauczycieli. Oczywiście, zdarzyć się może, że nauczyciel nie będzie miał zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin w danej szkole ze względu na zmniejszenie liczby oddziałów, ale jest to okres przejściowy, bowiem za dwa lata nauka w liceach będzie wydłużona o jeden rok. Z pewnością również pojawi się możliwość uzupełniania etatu w sąsiednich szkołach.
Standardem, do którego dążymy jest zapewnienie uczniom bezpiecznych, higienicznych warunków nauki i właściwej opieki. Reforma edukacji, która rozpoczyna się z dniem 1 września 2017 roku, a w zmianach strukturalnych zakończy się w 2023 roku, jest przeprowadzana z myślą o uczniu, to on jest podmiotem. Chcemy zagwarantować uczniom godne warunki nauczania, wychowania i opieki. Do tego potrzebne jest spełnienie kilku wymagań. Po pierwsze – uczeń musi uczęszczać do szkoły na jedną zmianę, a po obowiązkowych lekcjach powinien mieć szansę uczestniczenia w dodatkowych zajęciach rozwijających jego zainteresowania. Ma mieć także możliwość nadrobienia zaległości przy pomocy nauczycieli. Słowem, po lekcjach nauczyciel musi być do dyspozycji uczniów i jego rodziców. To także wymaga zmian w zatrudnianiu nauczycieli. Przy takich założeniach nauczyciel powinien pracować w jednej szkole i to na jednym etacie. Dążymy do standardu zachodnioeuropejskiego, gdzie nie jest znana nauka na więcej niż jedną zmianę i gdzie uczniowie popołudnia i wieczory mają do zagospodarowania wg indywidualnego planu wynikającego z potrzeb własnego rozwoju.
Szanowni Państwo
Chcę się podzielić z Państwem jeszcze jedną refleksją. Otóż Kraków, jako drugie co do wielkości miasto w Polsce i znany ośrodek akademicki ma potencjalnie najlepsze kadry nauczycielskie, zapewnione możliwości współpracy z czołowymi uczelniami w Polsce, zawsze przoduje w wynikach egzaminów maturalnych, a w rankingu maturalnym liceów ogólnokształcących „Perspektyw” w pierwszej 50 znajdujemy się na piątym miejscu, po Warszawie, ale także po Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu. Jestem przekonana, że troskliwa opieka nauczycieli nad każdym uczniem, codzienny indywidualny kontakt na linii mistrz-uczeń już wkrótce zaowocuje lepszymi indywidualnymi wynikami w nauce, mniejszą liczbą fobii szkolnych i poczucia anonimowości wśród uczniów. Także rodzice będą mieli łatwiejszy kontakt z nauczycielami, a oni sami więcej będą wiedzieli o swoich wychowankach, przez co nie tylko nauka, ale także dwa inne zadania szkoły, czyli wychowanie i opieka, nie będą fikcyjne. Pozwalam sobie wyrazić nadzieję, że zmiana w podejściu do ucznia, zwiększenie czasu przebywania nauczycieli z uczniem, wyraźnie zmniejszy rynek korepetycji – plagę dzisiejszego systemu. Dyrektor jednej z niemieckich szkół powiedział, że korepetycje potrzebne są tylko tam, gdzie nauczyciel nie traktuje nauczania jako swojego zadania, za które musi wziąć odpowiedzialność. Bardzo mnie to, jako nauczyciela, osobiście zabolało. Uważam, że również moim obowiązkiem jest zapewnienie nauczycielom takich warunków pracy, aby mogli odpowiedzialnie wykonywać swoje zadanie.
Zapisy Porozumienia Małopolskiego Kuratora Oświaty z Prezydentem Miasta Krakowa i konsekwentne ich wykonywanie jest pierwszym krokiem do tworzenia dobrej szkoły z myślą o Uczniu, wokół którego ma się koncentrować działanie osób dorosłych. Kraków, jako pierwszy w Polsce odważnie realizuje zapowiedzi reformy, wskazując Ucznia, jako beneficjenta zmian w edukacji.
Barbara Nowak
Małopolski Kurator Oświaty